КОЛДОНУЛУШУ ЖАНА ФОРМУЛЯЦИЯЛАР
Сурьманын кычкылынын эң көп колдонулушу пластмасса жана текстиль үчүн синергетикалык жалынга каршы система болуп саналат.Кадимки тиркемелерге жумшак отургучтар, килемдер, телевизордук шкафтар, бизнес машинасынын корпустары, электр кабелдик изоляциясы, ламинаттар, каптамалар, жабышчаактар, схемалар, электр приборлору, отургучтардын капкактары, унаанын ички жасалгалары, скотч, учактын ички жасалгасы, айнек буласынан жасалган буюмдар, килем ж.б. кирет. сурьма кычкылы үчүн көптөгөн башка колдонмолор бул жерде талкууланат.
Полимердик формулалар көбүнчө колдонуучу тарабынан иштелип чыгат.Сурьманын кычкылынын дисперсиясы максималдуу эффективдүүлүк үчүн өтө маанилүү.Хлордун же бромдун оптималдуу өлчөмү да колдонулушу керек.
ГАЛОГЕНДИЛГЕН ПОЛИМЕРЛЕРДИН ЖАЛЫНДЫ БЕРҮҮЧҮ
Поливинилхлоридде (ПВХ), поливинилиден хлоридинде, хлордуу полиэтиленде (ПЭ), хлордуу полиэстерде, неопрендерде, хлордуу эластомерлерде (б.а. хлорсульфондуу полиэтиленде) галогенди кошуунун кереги жок.
Поливинилхлорид (ПВХ).– Катуу ПВХ.Продукциялар (пластикаланбаган) курамында хлор болгондуктан, негизинен отко чыдамдуу.Пластификацияланган ПВХ буюмдары күйүүчү пластификаторлорду камтыйт жана отко чыдамдуу болушу керек.Алардын курамында хлор жетиштүү болгондуктан, кошумча галоген талап кылынбайт жана мындай учурларда 1% дан 10%ке чейин сурьма кычкылы колдонулат.Галогендин курамын азайтуучу пластификаторлор колдонулса, галогендик фосфат эфирлерин же хлордуу момдорду колдонуу менен галогендин курамын көбөйтүүгө болот.
Полиэтилен (ПЭ).– Төмөн тыгыздыктагы полиэтилен (LDPE).тез күйөт жана 8%дан 16%ке чейин сурьма кычкылы жана 10%тен 30%ке чейин галогендүү парафиндик мом же галогендүү ароматтык же циклоалифаттык кошулма менен отко чыдамдуу болушу керек.Бромдалган жыпар жыттуу бисимиддер электр зымдарында жана кабелдик колдонмолордо колдонулган PEде пайдалуу.
Каныкпаган полиэстер.– Галогендүү полиэстер чайырлары болжол менен 5% сурьма кычкылы менен отко чыдамдуу.
КАПТАЛАР ЖАНА БОЁЛОР ҮЧҮН ЖАЛЫНДЫКТАРГА ТҮШТҮҮ
Боёктор – Боёкторду галогенди, адатта хлорланган парафинди же резинаны жана 10% дан 25% га чейин сурьма үч кычкылын берүү аркылуу отко чыдамдуу кылууга болот.Кошумчалай кетсек, сурьма оксиди түстөрдү начарлатуучу ультракызгылт көк нурланууга дуушар болгон боёкто түстүү "бекемүүчү" катары колдонулат.Түстүү бекиткич катары магистралдардагы сары тилкелерде жана мектеп автобустары үчүн сары боектордо колдонулат.
Кагаз – Кагазды отко чыдамдуу кылуу үчүн сурьма оксиди жана ылайыктуу галоген колдонулат.Сурьманын кычкылы сууда эрибегендиктен, башка оттон сактагычтарга караганда анын кошумча артыкчылыгы бар.
Текстильдер – Модакрил булалары жана галогендүү полиэстерлер сурьма оксиди-галоген синергетикалык тутумун колдонуу менен жалындан сактагыч болуп саналат.Пардалар, килемдер, төшөлмөлөр, кенептер жана башка текстиль буюмдары хлорланган парафиндерди жана (же) поливинилхлориддик латексти жана болжол менен 7% сурьма кычкылын колдонуу менен оттон сакталат.Галогендүү кошулма жана сурьма кычкылы прокаттоо, малуу, чачуу, щетка же толтуруу операциялары менен колдонулат.
КАТАЛИТИКТИК КОЛДОНУЛОР
Полиэстер чайырлары.. – Сурьма оксиди була жана пленка үчүн полиэстер чайырларын өндүрүү үчүн катализатор катары колдонулат.
Полиэтилентерефталат (ПЭТ).Чайырлар жана булалар.- Сурьма оксиди жогорку молекулалуу полиэтилентерефталат чайырларын жана жипчелерин этерификациялоодо катализатор катары колдонулат.Монтана Бренд сурьма оксидинин жогорку тазалыктагы сорттору тамак-аш үчүн жеткиликтүү.
КАТАЛИТИКТИК КОЛДОНУЛОР
Полиэстер чайырлары.. - Сурьма оксиди була жана пленка үчүн полиэстер чайырларын алуу үчүн катализатор катары колдонулат.
Полиэтилентерефталат (ПЭТ).Чайырлар жана булалар.- Сурьма оксиди жогорку молекулалуу полиэтилентерефталат чайырларын жана жипчелерин этерификациялоодо катализатор катары колдонулат.Монтана Бренд сурьма оксидинин жогорку тазалыктагы сорттору тамак-аш үчүн жеткиликтүү.
БАШКА ТИРКЕМЕЛЕР
Керамика - Микротаза жана жогорку түстүү түстөр айнек эмаль фриттеринде тунуктук кылуучу каражат катары колдонулат.Алар кислотага туруктуулуктун кошумча артыкчылыгы бар.Сурьма оксиди кирпичти боёкчу каражат катары да колдонулат;ал кызыл кирпичти ачык түскө чейин агартат.
Айнек - сурьма оксиди - айнек үчүн майдалоочу (дегазатор);айрыкча телекөрсөтүү лампалары, оптикалык айнек жана флуоресценттүү лампочканын айнеги үчүн.Ал 0,1 % дан 2 % га чейинки өлчөмдө деколоризатор катары да колдонулат.Нитрат да кычкылданууга жардам берүү үчүн сурьма оксиди менен бирге колдонулат.Бул антисолорарант (айнектин түсү күн нурунда өзгөрбөйт) жана күн тийген оор пластинка айнегинде колдонулат.Сурьма оксиди бар көз айнек спектрдин инфракызыл чекесине жакын жарык өткөрүүчү эң сонун касиетке ээ.
Пигмент - Боёктордо жалындан сактагыч катары колдонулгандан тышкары, май негиздеги боёктордо "борду жууп кетүүнү" алдын алуучу пигмент катары да колдонулат.
Химиялык аралык заттар - Сурьма оксиди башка түрдүү сурьма кошулмаларын, б.а. натрий антимонатын, калий антимонатын, пентоксиди, сурьма үчхлориди, таштар эметикасын, сурьма сульфидин алуу үчүн химиялык аралык продукт катары колдонулат.
Флуоресценттик лампалар - сурьма оксиди флуоресценттүү лампаларда фосфоресценттик агент катары колдонулат.
Майлоочу материалдар - суюктуктун майлоочу майларына туруктуулукту жогорулатуу үчүн сурьма оксиди кошулат.Ошондой эле сүрүлүүнү жана эскирүүнү азайтуу үчүн молибден дисульфидине кошулат.
